(QT) - Chị Hoàng Dạ Hương, cán bộ xã Vĩnh Tú bổ quả dưa hấu chín mọng mời chúng tôi thưởng thức. Đúng thật dưa hấu Vĩnh Tú thơm ngon nổi tiếng, ruột dưa đỏ như son, có mùi thơm bùi, giòn, vị ngọt mát. Mỗi cây dưa chỉ có mấy cái rễ cắm nông trong đất khô mà lại cho ra cả một bầu nước đầy ứ ngọt lành trong từng quả dưa.
Người dân ở xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh bắt đầu bước vào vụ thu hoạch dưa hấu. Gia đình anh Lê Văn Sơn ở Hợp tác xã Mỹ Tú trồng 10 sào dưa. Anh Sơn rất cẩn thận khi mỗi quả dưa trong ruộng được anh gối lên một vuông giấy pha ni lông. Anh Sơn giải thích kể từ khi dưa đậu quả thì anh và các con phải đi từng gốc cây dưa, kê quả dưa cách ly với mặt đất để phòng ngừa kiến hoặc các con bọ trong lòng đất có thể làm hỏng quả dưa. Mặt khác trong thời gian dưa lớn thì việc kiểm tra và đảo các mặt quả dưa để tiếp xúc đều với ánh nắng mặt trời cũng rất quan trọng. Có làm như vậy thì vỏ dưa đều màu, không bị nám và có chất lượng vượt trội. Còn gia đình anh Trần Văn Tuấn ở HTX Huỳnh Công Tây trồng 8 sào dưa. Năm nay ruộng dưa của anh Tuấn rất được mùa. Hiện anh bán trọn gói cho khách hàng tại Hà Nội với giá đến 18 ngàn đồng/kg dưa hấu.
Toàn bộ diện tích trồng dưa hấu của xã Vĩnh Tú khoảng 60 ha. Đây là địa phương trồng dưa hấu lớn nhất huyện Vĩnh Linh, tập trung chủ yếu các hợp tác xã Huỳnh Công Tây, Mỹ Tú và Trường Kỳ. Bà con ở đây chủ yếu trồng giống dưa Tiểu Yến, có chất lượng vượt trội, thời gian thu hoạch ngắn, có giá trị kinh tế cao hơn các giống thông thường khác. Bình quân mỗi kg dưa hấu bán tại vườn có giá 12 ngàn đồng. Người dân mang vào thành phố Đông Hà bán được giá 16 ngàn đồng. Mỗi sào đất trồng được khoảng 400 gốc dưa, với mức giá bán tại vườn như trên thì khi thu hoạch người trồng dưa sẽ thu được khoảng 12 triệu đồng. Như vậy trồng mỗi héc ta dưa sẽ cho thu nhập khoảng 240 triệu đồng, nhiều hơn trồng các loại hoa màu khác trên cùng một diện tích đất và cùng thời gian.
Ông Trần Văn Thái, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Tú cho biết dưa hấu trồng trên đất Vĩnh Tú ngon hơn các nơi khác là nhờ cách chăm sóc, khí hậu và thổ nhưỡng ở đây. Bà con nông dân trồng dưa hoàn toàn bằng phân hữu cơ, không phun thuốc kích thích, trừ sâu nên sản phẩm sạch, được người tiêu dùng ưa thích. Đặc biệt phân bón dùng để trồng dưa thường có hai loại chính. Một là phân bò ăn cỏ ngoài đồng, chứ không phải ăn thức ăn công nghiệp. Hai là lá cây trâm bầu khô được người dân mang về từ rú cấm quanh làng đốt lên thường được gọi là phân dấm rồi cho vào chuồng bò để được dẫm nát và mịn màng. Nếu trồng dưa với lá và phân của động vật khác thì quả dưa không ngon. Ngoài ra, có một yếu tố quan trọng nữa là cây dưa được trồng trên đất cát vàng. Thiên nhiên ưu đãi cho riêng Vĩnh Tú có dãi đất cát vàng, ẩm vừa đủ cho cây dưa tạo đường, tích tụ hương đất làm cho vị dưa thơm ngây ngất. Nhưng ngon hơn nữa là cây dưa được trồng trên đất đỏ pha cát tỷ lệ mười phần trăm, cho quả to, mọng và thơm lừng. Thế mới biết cây dưa hấu ở Vĩnh Tú được nông dân dày công nâng niu, chăm sóc như thế nào để mang đến cho mọi người một sản phẩm trái cây vừa ý, chất lượng mà rẻ tiền.
Hàng năm, sản lượng dưa hấu Vĩnh Tú không đủ cung cấp cho khách hàng trong và ngoài tỉnh. Để đảm bảo chất lượng của dưa hấu Vĩnh Tú không lẫn lộn dưa hấu của các địa phương khác cũng như có thương hiệu, chính quyền các cấp và cơ quan chức năng đã đề nghị và được Cục Sở hữu trí tuệ của Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu cho “Dưa hấu Vĩnh Tú” thuộc huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Chủ giấy chứng nhận nhãn hiệu “Dưa hấu Vĩnh Tú” là Hợp tác xã Nông nghiệp Huỳnh Công Tây , xã Vĩnh Tú.
Theo ông Trần Văn Thái, cùng với cao su, hồ tiêu, thì dưa hấu là một cây trồng được xác định có tầm quan trọng trong kế hoạch tái cơ cấu nông nghiệp của xã vì đây là cây trồng mang lại thu nhập cao cho nông dân. Thời gian trồng dưa hấu bắt đầu từ cuối tháng Chạp đến đầu tháng Giêng âm lịch năm sau. Khoảng chín mươi ngày thì cây dưa cho thu hoạch nên giúp người nông dân có thêm thu nhập. Sắp đến, xã sẽ mở rộng thêm diện tích trồng dưa hấu cũng như quan tâm hơn nữa đến thị trường tiêu thụ để giá trị, thương hiệu dưa hấu Vĩnh Tú ngày càng được tăng cao. Cụ thể sẽ liên kết với các đầu mối ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh hay các công ty cung cấp rau quả sạch để tạo ra chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Làm được việc này, người trồng dưa hấu sẽ có thu nhập cao hơn, góp phần không ngừng nâng cao chất lượng sống cho người dân trong xã.
